Οδηγοί και συμβουλές
Στείρωση, τι πρέπει να ξέρω;
Η στείρωση αποτελεί μια από τις πιο κοινές και σημαντικές ιατρικές διαδικασίες για τα κατοικίδια, η οποία όχι μόνο προστατεύει την υγεία τους, αλλά έχει και θετική επίδραση στην κοινωνική τους συμπεριφορά. Πρόκειται για μια επέμβαση που συνιστάται από κτηνιάτρους για τον έλεγχο του πληθυσμού των ζώων, την πρόληψη σοβαρών υγειονομικών προβλημάτων και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοικιδίων. Η στείρωση μειώνει σημαντικά την πιθανότητα εμφάνισης πολλών επικίνδυνων παθήσεων, ενώ συμβάλλει στην καλλιέργεια ήρεμων και ισχυρών σχέσεων με τους κηδεμόνες τους.
Ωστόσο, παρά την επιστημονική τεκμηρίωση, συνεχίζουν να υπάρχουν μύθοι που αποτρέπουν πολλούς κηδεμόνες από αυτή την επιλογή.
Οδηγοί και συμβουλές
Οφέλη της στείρωσης
Αν και τα οφέλη της στείρωσης είναι αποδεδειγμένα και τεκμηριωμένα από πλήθος επιστημονικών ερευνών, εξακολουθούν να υπάρχουν πολλοί μύθοι και παρανοήσεις γύρω από αυτή τη διαδικασία. Αυτοί οι μύθοι, σε συνδυασμό με την έλλειψη ενημέρωσης, εμποδίζουν πολλούς κηδεμόνες να λάβουν την απόφαση να στειρώσουν τα ζώα τους, ενώ ταυτόχρονα οδηγούν σε λανθασμένες ανησυχίες και φόβους.
Στην πραγματικότητα, η στείρωση δεν επηρεάζει αρνητικά τη συμπεριφορά του κατοικιδίου και συμβάλλει στην υγιή ανάπτυξή του, ενώ παράλληλα μειώνει τον κίνδυνο ανεπιθύμητης αναπαραγωγής και τη γέννηση αδέσποτων ζώων που ζουν σε ακατάλληλες συνθήκες. Παρακάτω θα αναλύσουμε τα οφέλη της στείρωσης, θα ξεκαθαρίσουμε τους συνηθισμένους μύθους και θα προσφέρουμε αξιόπιστες πληροφορίες, έτσι ώστε οι κηδεμόνες να κάνουν μια ενημερωμένη και υπεύθυνη επιλογή για τα κατοικίδιά τους.
Μείωση προβλημάτων υγείας
Θηλυκά
Η στείρωση πριν τον πρώτο οίστρο μειώνει έως και 90% την πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου του μαστού, ενώ προλαμβάνει παθήσεις όπως η πυομήτρα, μια σοβαρή και απειλητική για τη ζωή μόλυνση της μήτρας που προσβάλλει το 23% των αστείρωτων θηλυκών σκύλων. Η πρόληψη αυτής της πάθησης είναι ιδιαίτερα σημαντική, καθώς η πυομήτρα μπορεί να οδηγήσει σε δηλητηρίαση και θάνατο εάν δεν αντιμετωπιστεί άμεσα.
Αρσενικά
Η στείρωση αποτρέπει τον καρκίνο των όρχεων και μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο υπερπλασίας και λοιμώξεων του προστάτη. Οι λοιμώξεις του προστάτη, που συνήθως εμφανίζονται σε ηλικιωμένα αρσενικά, μπορεί να προκαλέσουν σοβαρά προβλήματα υγείας, όπως ουροποιητικές λοιμώξεις και προβλήματα κατά τη διάρκεια της ούρησης, τα οποία μπορούν να αντιμετωπιστούν ή να προληφθούν με τη στείρωση.
Έλεγχος του πληθυσμού
Η ανεξέλεγκτη αναπαραγωγή οδηγεί σε περισσότερα αδέσποτα ζώα. Σύμφωνα με μελέτες, εκατομμύρια ζώα εγκαταλείπονται ή γεννιούνται σε συνθήκες που δεν επιτρέπουν την υγιή ανάπτυξή τους. Η στείρωση είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για τον έλεγχο του πληθυσμού των κατοικιδίων και την αποφυγή των αρνητικών συνεπειών της υπερπληθυσμιακής κρίσης.
Έχει αποδειχθεί ότι σε περιοχές με υψηλά ποσοστά στείρωσης, ο αριθμός των αδέσποτων ζώων μειώνεται δραστικά, καθώς περιορίζεται η γέννηση αδέσποτων και η διασπορά ασθενειών. Επιπλέον, η στείρωση συμβάλλει στη μείωση των περιστατικών κακοποίησης και εγκατάλειψης, καθώς περιορίζει τη γέννηση ανεπιθύμητων ζώων, μειώνοντας έτσι τη ζήτηση και την ανεξέλεγκτη αναπαραγωγή χωρίς τη φροντίδα υπεύθυνων κηδεμόνων.
Καλύτερη συμπεριφορά
Τα στειρωμένα κατοικίδια εμφανίζουν ηπιότερη και πιο ισορροπημένη συμπεριφορά. Η στείρωση συμβάλλει στη μείωση της επιθετικότητας, ειδικά μεταξύ αρσενικών, καθώς και στην ελάττωση του μαρκαρίσματος με ούρα και της τάσης για φυγή. Έρευνες δείχνουν ότι τα στειρωμένα ζώα έχουν μικρότερη πιθανότητα εμπλοκής σε επιθετικές συμπεριφορές και τροχαία ατυχήματα.
Η επιθετικότητα, ειδικά στα αρσενικά, μπορεί να οδηγήσει σε συγκρούσεις με άλλα ζώα και ανθρώπους, καθώς και σε τροχαία ατυχήματα λόγω της αναζήτησης συντρόφου ή της έντασης που προκαλούν οι ορμονικές μεταβολές. Τα στειρωμένα κατοικίδια είναι πιο ήρεμα και λιγότερο επικίνδυνα για τον εαυτό τους και τους γύρω τους.
Η στείρωση σώζει ζωές, προλαμβάνει σοβαρές ασθένειες και συμβάλλει στη μείωση των αδέσποτων ζώων.
Οδηγοί και συμβουλές
Πιθανά μειονεκτήματα της στείρωσης
Παρόλο που η στείρωση έχει πολλά σημαντικά οφέλη, υπάρχουν και κάποια πιθανά μειονεκτήματα που αξίζει να αναφερθούν.
Ορμονικές και μεταβολικές αλλαγές
Η στείρωση επηρεάζει την παραγωγή ορμονών, γεγονός που μπορεί να προκαλέσει μεταβολικές αλλαγές, όπως:
Η μείωση των σεξουαλικών ορμονών μπορεί να επιβραδύνει τον μεταβολισμό, κάνοντας τα στειρωμένα ζώα πιο επιρρεπή στην παχυσαρκία, αν δεν προσαρμοστεί παράλληλα η διατροφή και η άσκησή τους.
Ορισμένα ζώα γίνονται λιγότερο δραστήρια μετά τη στείρωση, κυρίως λόγω των ορμονικών μεταβολών.
Η σωστή ενημέρωση είναι δύναμη. Μην αφήνετε τους μύθους να σας επηρεάζουν, ρωτήστε τον κτηνίατρό σας για τα οφέλη της στείρωσης.
Μη αναστρέψιμη διαδικασία
Η στείρωση είναι μια μόνιμη επέμβαση, επομένως αν ο κηδεμόνας αλλάξει γνώμη ή αν το ζώο επρόκειτο να χρησιμοποιηθεί για αναπαραγωγή, δεν υπάρχει τρόπος να αναστραφεί.
- Σε σπάνιες περιπτώσεις, η πρώιμη στείρωση μπορεί να επηρεάσει τη φυσική ανάπτυξη του ζώου.
Κίνδυνος επιπλοκών από τη χειρουργική επέμβαση
Όπως σε κάθε χειρουργική διαδικασία, υπάρχει ένας μικρός κίνδυνος επιπλοκών, όπως:
Μόλυνση της τομής.
Ανεπιθύμητες αντιδράσεις στην αναισθησία, ένα σπάνιο φαινόμενο αλλά πιθανό, ιδιαίτερα σε ηλικιωμένα ή ασθενή ζώα.
Εσωτερική αιμορραγία ή άλλα μετεγχειρητικά προβλήματα.
Αυξημένος κίνδυνος για συγκεκριμένες παθήσεις
Έρευνες δείχνουν ότι σε ορισμένες φυλές σκύλων, ιδιαίτερα μεγάλων και γιγαντόσωμων, η στείρωση πριν από την πλήρη ανάπτυξη μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης δυσπλασίας ισχίου και προβλημάτων στις αρθρώσεις.
Αν και η στείρωση μειώνει τον κίνδυνο ορισμένων μορφών καρκίνου (όπως του μαστού στις θηλυκές), ορισμένες μελέτες έχουν συνδέσει τη στείρωση (ιδιαίτερα όταν γίνεται σε πολύ μικρή ηλικία) με αυξημένο κίνδυνο οστεοσαρκώματος (καρκίνου των οστών) και αιμαγγειοσαρκώματος.
Αλλαγές στη συμπεριφορά
Αν και συνήθως η στείρωση βοηθά στη μείωση προβληματικών συμπεριφορών, σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί:
Να αυξήσει το άγχος ή τη φοβικότητα, ειδικά αν το ζώο στειρωθεί πολύ νωρίς.
Να μην εξαλείψει εντελώς επιθετικές ή ανεπιθύμητες συμπεριφορές αν αυτές δεν συνδέονται άμεσα με ορμονικές επιδράσεις.
Παρά τα μειονεκτήματα που αφορούν κυρίως τις πρώιμες στειρώσεις, τα πλεονεκτήματα της στείρωσης υπερτερούν, ιδιαίτερα όσον αφορά τη μείωση των ανεπιθύμητων γεννήσεων και τη βελτίωση της συνολικής υγείας των ζώων. Ωστόσο, είναι σημαντικό οι κηδεμόνες να λαμβάνουν μια εξατομικευμένη απόφαση, λαμβάνοντας υπόψη την ηλικία, τη φυλή, τη φυσική κατάσταση και τον τρόπο ζωής του ζώου τους.
Οδηγοί και συμβουλές
Κοινοί μύθοι για την στείρωση και η αλήθεια πίσω από αυτούς
Οι μύθοι γύρω από τη στείρωση είναι ευρέως διαδεδομένοι και συχνά αποτρέπουν τους κηδεμόνες από το να πάρουν μια απόφαση που ωφελεί την υγεία και τη συμπεριφορά των κατοικιδίων τους. Αυτές οι λανθασμένες αντιλήψεις συνήθως προέρχονται από παλιές δοξασίες, την ανθρώπινη τάση να αποδίδουμε στα ζώα δικές μας σκέψεις και συναισθήματα, καθώς και από την ελλιπή ή παραπλανητική πληροφόρηση. Παρακάτω καταρρίπτουμε τους πιο κοινούς μύθους και αποκαθιστούμε την αλήθεια με βάση επιστημονικά δεδομένα.
"Το θηλυκό πρέπει να γεννήσει τουλάχιστον μία φορά πριν στειρωθεί"
Δεν υπάρχει καμία επιστημονική απόδειξη ότι η γέννα ωφελεί την υγεία του ζώου. Αντιθέτως, η έγκαιρη στείρωση προλαμβάνει σοβαρά προβλήματα, όπως η εμφάνιση όγκων στους μαστούς, οι οποίοι σε ποσοστό έως και 50% είναι κακοήθεις.
Η γέννα δεν προσφέρει προστασία στους μαστούς, όπως πιστεύεται λανθασμένα και οι κίνδυνοι από μια γέννα χωρίς έλεγχο είναι υπερβολικά υψηλοί. Με την πρώιμη στείρωση, το ζώο προστατεύεται από αυτές τις επικίνδυνες καταστάσεις και έχει περισσότερες πιθανότητες για μια υγιή ζωή χωρίς τη σωματική επιβάρυνση των ορμονικών κύκλων.
"Η στείρωση αλλάζει την προσωπικότητα του ζώου"
Η στείρωση δεν επηρεάζει τον χαρακτήρα του ζώου. Οι αλλαγές που παρατηρούνται σχετίζονται με τη μείωση της επιθετικότητας και της τάσης για κυριαρχία, ειδικά στα αρσενικά. Το ζώο παραμένει το ίδιο παιχνιδιάρικο και αγαπησιάρικο όπως πριν.
Η στείρωση δεν αφαιρεί το ενδιαφέρον για παιχνίδι ή την ανάγκη για συντροφικότητα, απλώς εξαλείφει την ένταση και τα επιθετικά χαρακτηριστικά που σχετίζονται με τις σεξουαλικές ορμές.
Η στείρωση δεν είναι επιλογή πολυτέλειας, αλλά φροντίδας αφού τους εξασφαλίζει μια καλύτερη και πιο υγιή ζωή.
"Η διαδικασία της στείρωσης είναι επικίνδυνη"
Η στείρωση είναι μια από τις πιο κοινές και ασφαλείς κτηνιατρικές διαδικασίες. Με τη χρήση σύγχρονων αναισθητικών και προσεγμένη μετεγχειρητική φροντίδα, τα περισσότερα ζώα αναρρώνουν πλήρως μέσα σε λίγες ημέρες. Το ποσοστό επιπλοκών είναι εξαιρετικά χαμηλό, ενώ τα οφέλη για την υγεία είναι σημαντικά.
Τα ζώα που υποβάλλονται σε στείρωση αναρρώνουν γρήγορα και δεν παρουσιάζουν σοβαρές επιπλοκές. Η διαδικασία είναι ρουτίνας και πραγματοποιείται με αυστηρές υγειονομικές προδιαγραφές.
"Τα ζώα χρειάζονται τη σεξουαλική εμπειρία"
Τα κατοικίδια δεν έχουν ψυχολογική ανάγκη για σεξουαλική δραστηριότητα, όπως οι άνθρωποι. Η στείρωση δεν τους προκαλεί ψυχολογική δυσφορία και δεν επηρεάζει την ποιότητα ζωής τους. Δεν βιώνουν την επιθυμία για σεξουαλική δραστηριότητα με τον ίδιο τρόπο που το κάνουν οι άνθρωποι.
Η έλλειψη αναπαραγωγικής δραστηριότητας δεν προκαλεί κανένα ψυχολογικό πρόβλημα στο ζώο και η στείρωση δεν μειώνει τη συνολική ευημερία τους.
"Τα ζώα παχαίνουν μετά τη στείρωση"
Η αύξηση βάρους δεν είναι άμεσο αποτέλεσμα της στείρωσης, αλλά της διατροφής και του επιπέδου άσκησης. Με σωστή διατροφή και τακτική σωματική δραστηριότητα, το ζώο μπορεί να διατηρήσει το ιδανικό του βάρος.
Μελέτες έχουν δείξει ότι η στείρωση δεν επηρεάζει άμεσα τον μεταβολισμό, αλλά οι αλλαγές στις ορμόνες μπορεί να απαιτούν προσαρμογές στη διατροφή. Επομένως, η συχνή άσκηση και η παρακολούθηση της διατροφής είναι σημαντικά για να διατηρηθεί το ζώο υγιές και με φυσιολογικό βάρος.
Η στείρωση δεν αλλάζει τον χαρακτήρα του ζώου, αλλά το βοηθά να ζει πιο ήρεμα και υγιές.
"Είναι αφύσικο να στερούμε από το ζώο την αναπαραγωγή"
Τα κατοικίδια δεν βιώνουν τη σεξουαλική διαδικασία με τον ίδιο τρόπο που την αντιλαμβάνονται οι άνθρωποι. Η επιθυμία για αναπαραγωγή καθοδηγείται από τις ορμόνες και όχι από συναισθηματικούς ή κοινωνικούς λόγους.
Έρευνες έχουν δείξει ότι η στείρωση δεν προκαλεί συναισθηματική δυσφορία στα ζώα, καθώς δεν έχουν την ανθρώπινη αντίληψη της οικογένειας ή της αναπαραγωγής. Η διαδικασία αναπαραγωγής στα κατοικίδια είναι απλώς ορμονική και η απουσία της δεν τους προκαλεί θλίψη ή ψυχολογική βλάβη.
"Η στείρωση μπορεί να προκαλέσει καρκίνο"
Δεν υπάρχουν επιστημονικές ενδείξεις ότι η στείρωση προκαλεί καρκίνο. Αντίθετα, μειώνει τον κίνδυνο διαφόρων μορφών καρκίνου, όπως του μαστού στα θηλυκά και των όρχεων στα αρσενικά.
Η στείρωση μειώνει επίσης την εμφάνιση άλλων ορμονικά σχετιζόμενων καρκίνων, όπως του καρκίνου του προστάτη, που μπορεί να επηρεάσει τα αρσενικά καθώς μεγαλώνουν.
"Η διαδικασία της στείρωσης είναι ακριβή"
Το κόστος της στείρωσης ποικίλλει, αλλά σε πολλές περιπτώσεις υπάρχουν προγράμματα επιδότησης ή μειωμένου κόστους από φιλοζωικές οργανώσεις και δήμους. Σε κάθε περίπτωση, το κόστος της στείρωσης είναι μικρότερο από το κόστος φροντίδας μίας ανεπιθύμητης γέννας ή προβλημάτων υγείας που προλαμβάνει.
Μεγάλη μερίδα των κτηνιάτρων και των φιλοζωικών οργανώσεων προσφέρουν οικονομικές λύσεις για την κάλυψη αυτής της ανάγκης, καθιστώντας την προσβάσιμη για όλους.
Οδηγοί και συμβουλές
Γιατί επιβιώνουν οι μύθοι;
Πολιτισμικές και παραδοσιακές αντιλήψεις:
Σε πολλές κοινωνίες, η αναπαραγωγή των ζώων θεωρείται φυσική διαδικασία που συνδέεται με την ταυτότητα και τη συνέχεια του είδους. Η παρέμβαση στη φυσική αυτή διαδικασία μέσω της στείρωσης μπορεί να θεωρηθεί αφύσικη ή ακόμη και ανήθικη, βασισμένη σε βαθιά ριζωμένες παραδόσεις και πεποιθήσεις.
Ανθρώπινη προσωποποίηση των ζώων:
Πολλοί κηδεμόνες τείνουν να προβάλουν ανθρώπινα χαρακτηριστικά και συναισθήματα στα κατοικίδιά τους. Αυτό οδηγεί στην πεποίθηση ότι η στείρωση μπορεί να επηρεάσει την ευτυχία ή την προσωπικότητα του ζώου, αγνοώντας τις πραγματικές ανάγκες και το ευ ζην του.
Έλλειψη ενημέρωσης και εκπαίδευσης:
Η απουσία επαρκούς πληροφόρησης σχετικά με τα οφέλη της στείρωσης οδηγεί σε παρανοήσεις και φόβους. Χωρίς πρόσβαση σε αξιόπιστες πηγές, οι κηδεμόνες μπορεί να βασίζονται σε φήμες ή ανακρίβειες, ενισχύοντας τους μύθους γύρω από τη διαδικασία.
Επιρροή μη επαγγελματικών πηγών:
Η διάδοση ανακριβών πληροφοριών μέσω κοινωνικών δικτύων, φόρουμ και μη επιστημονικών ιστοσελίδων συμβάλλει στη διατήρηση λανθασμένων αντιλήψεων. Χωρίς την κατάλληλη επιστημονική τεκμηρίωση, αυτές οι πληροφορίες μπορούν να επηρεάσουν την αντίληψη των κηδεμόνων.
Συναισθηματικοί δεσμοί και φόβοι:
Οι κηδεμόνες συχνά βλέπουν τα ζώα τους ως μέλη της οικογένειας και ανησυχούν για πιθανές αρνητικές συνέπειες της στείρωσης, όπως αλλαγές στη συμπεριφορά ή την υγεία. Αυτοί οι φόβοι, ακόμη και αν δεν βασίζονται σε επιστημονικά δεδομένα, μπορούν να οδηγήσουν σε αντίσταση προς τη στείρωση.
Η στείρωση χαρίζει καλύτερη ζωή. Μειώνει τους κινδύνους σοβαρών ασθενειών και συμβάλλει σε μια πιο ήρεμη και ευτυχισμένη καθημερινότητα.
Εμπορικά συμφέροντα:
Ορισμένοι επιχειρηματικοί τομείς, μπορεί να προωθούν την αναπαραγωγή ζώων για οικονομικούς λόγους. Αυτό μπορεί να οδηγήσει στη διάδοση μύθων που αποτρέπουν τη στείρωση, διατηρώντας τη ζήτηση για ζώα.
Έλλειψη προγραμμάτων στήριξης:
Σε περιοχές όπου δεν υπάρχουν προγράμματα επιδότησης ή υποστήριξης για τη στείρωση, οι κηδεμόνες μπορεί να θεωρούν τη διαδικασία δαπανηρή ή προαιρετική. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε χαμηλά ποσοστά στείρωσης και συνεχιζόμενη διάδοση μύθων.
Οδηγοί και συμβουλές
Συμπέρασμα
Η κατανόηση αυτών των παραμέτρων είναι κρίσιμη για την ανάπτυξη στρατηγικών ενημέρωσης και εκπαίδευσης, με στόχο την καταπολέμηση των μύθων γύρω από τη στείρωση και την προώθηση της ευημερίας των κατοικιδίων. Η στείρωση είναι μια υπεύθυνη επιλογή που συμβάλλει στη βελτίωση της ζωής του κατοικιδίου και στην ευημερία των ζώων συνολικά.
Στην Ελλάδα, η υποχρέωση στείρωσης των δεσποζόμενων ζώων συντροφιάς, όπως σκύλων και γατών, θεσπίστηκε με τον Νόμο 4830/2021. Σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου, οι κηδεμόνες υποχρεούνται να στειρώσουν τα κατοικίδιά τους εντός έξι μηνών από την απόκτησή τους, εφόσον το ζώο είναι άνω του ενός έτους. Για ζώα που αποκτώνται σε ηλικία κάτω του ενός έτους, η στείρωση πρέπει να πραγματοποιηθεί μέσα στους έξι πρώτους μήνες από τη συμπλήρωση του πρώτου έτους. Η υποχρέωση αυτή τέθηκε σε ισχύ την 1η Σεπτεμβρίου 2023, ενώ τα πρόστιμα για μη συμμόρφωση άρχισαν να επιβάλλονται από την 1η Σεπτεμβρίου 2024.
Για περισσότερες λεπτομέρειες, μπορείτε να ανατρέξετε στην ανακοίνωση του Υπουργείου Εσωτερικών σχετικά με το Εθνικό Μητρώο Ζώων Συντροφιάς: ypes.gr
